Duszność – jakie mogą być przyczyny?

Duszność to określenie bardzo szerokiej gamy dolegliwości, polegających na braku tchu oraz problemach z oddychaniem, a w konsekwencji skutkujących nieprawidłową wymianą gazową organizmu. Zazwyczaj świadczy to o chorobie, ale może być też efektem wysiłku fizycznego lub wynikać z innych czynników zewnętrznych. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

Rodzaje duszności

Problemy z oddychaniem mogą występować wyłącznie przy wdechu, wyłącznie przy wydechu oraz zarówno przy wdychaniu, jak i wydychaniu powietrza. Duszność może pojawiać się sporadycznie lub być przewlekła, mieć łagodne oraz ostre objawy. Ta różnorodność wynika z przyczyn dolegliwości, uzależniona jest także od indywidualnego stanu zdrowia pacjenta. W przypadku permanentnej duszności lub o ostrych objawach, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Chorobowe przyczyny duszności

Duszności świadczą o chorobie układu oddechowego, który pobiera z atmosfery mniej tlenu i pozostawia w organizmie więcej dwutlenku węgla. Są to główne objawy astmy, zatorowości, zapalenia oraz innych schorzeń płuc, jak również zapalenia oskrzeli lub pojawienia się płynu w jamie opłucnej.
Choroby układu krwionośnego także zmniejszają wydolność wymiany gazowej organizmu, wywołując duszność. Do najczęstszych przypadłości tego typu zalicza się chorobę wieńcową, wysiękowe zapalenie osierdzia, niewydolność serca i niedokrwistość.

Brak tchu może też wynikać z porażenia przepony, czyli głównego mięśnia oddechowego.

Wysiłek fizyczny, a duszność

Intensywny wysiłek fizyczny powoduje zmęczenie i utratę tchu nawet w najlepiej wytrenowanym organizmie. Jest to całkowicie naturalne i powszechne zjawisko, nie będące powodem do niepokoju, gdyż oddech błyskawicznie wraca do normy. Jeśli jednak nie można złapać powietrza po niewielkim wysiłku, jest to duży problem wymagający konsultacji z lekarzem. Za niewielki wysiłek uważane są codzienne czynności, jak przebieranie, przemieszczanie się po domu lub spacer do pobliskiego sklepu.

Psychiczne podwody duszności

Permanentny stres, nerwice i stany lękowe mogą wywołać duszność nawet u fizycznie zdrowych osób. Zdarza się, że silne emocje wpływają destruktywnie na układ nerwowy i mają odzwierciedlenie w narastającym uczuciu paniki, nierzadko objawiającym się utratą tchu.

Inne czynniki wywołujące duszność

Duszność może być spowodowana mechanicznie przez zakrywanie ust i nosa lub częściowe zablokowanie górnych dróg oddechowych przez ciało obce. Najczęściej zdarza się to u dzieci, które nierzadko wkładają małe przedmioty do nosa. Utrudnia to prawidłową wymianę gazową i powoduje duszność.