PSA – kiedy zbadać jego poziom?

PSA (Prostate Specific Antigen), to antygen gruczołu krokowego. Badanie zawartości wspomnianego antygenu we krwi, jest stosowane jako marker raka prostaty. Pozwala na wczesne wykrycie schorzenia oraz monitorowanie przebiegu choroby w przypadku jej wystąpienia. Wczesna diagnoza znacząco zwiększa szanse na wyleczenie nowotworu. Badanie PSA jest zatem świetnym narzędziem w profilaktyce i leczeniu raka prostaty.

Kto powinien poddać się badaniu PSA

Profilaktycznie zalecane jest wykonywanie badania PSA co 1-2 lata u mężczyzn po 50 roku życia. W przypadku osób narażonych genetycznie na schorzenia prostaty, zalecana jest wcześniejsza profilaktyka ‒ już po ukończeniu 40 lat. Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się, gdy ojciec lub dziadek pacjenta miał stwierdzony nowotwór gruczołu krokowego.

Badanie PSA koniecznie trzeba wykonać w przypadku występowania:

• permanentnego bólu podbrzusza i krocza,
• krwiomoczu,
• częstszej potrzeby oddania moczu,
• zaburzeń erekcji.

Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, zaparcia oraz zmniejszony strumień przy oddawaniu moczu również mogą być oznaką problemów z gruczołem krokowym i stanowić wskazanie do wykonania opisywanego badania.

Jak wygląda badanie PSA?

Poziom PSA jest badany we krwi pobieranej z żyły w dole łokciowym. Próbka krwi może być pobrana o dowolnej porze dnia, ale zaleca się, aby pobrano ją od pacjenta będącego na czczo.

Poziom PSA we krwi mężczyzny może być różny w zależności od jego aktywności, dlatego, aby wynik nie był przekłamany, wymagane jest spełnienie kilku warunków przed pobraniem materiału do analizy. Ich celem jest unikanie czynności powodujących ucisk gruczołu krokowego.

Przez dwa dni przed badaniem pacjent nie powinien współżyć. Odradzane są też jazda rowerem i nadmierny wysiłek fizyczny. Również przed samym pobraniem krwi konieczny jest co najmniej piętnastominutowy odpoczynek.

Warto podkreślić, że badanie per rectum także może przekłamać wynik badania i nie należy go wykonywać przed pobraniem krwi. Pobrana próbka jest oddawana do analizy, a wyniki są dostępne już następnego dnia.

Prawidłowy poziom PSA

Poziom PSA we krwi świadczy o ryzyku schorzeń prostaty, ale nie jest jego jednoznacznym wyznacznikiem. Interpretacja wyników badania należy do lekarza, który przy diagnozie bierze pod uwagę wszystkie czynniki, takie jak wiek, przebyte schorzenia, tryb życia i aktywność pacjenta.

Poziom PSA w organizmie zwiększa się z wiekiem. Prawidłowy poziom PSA u mężczyzny w wieku 70 lat może być nawet pięć razy wyższy u mężczyzny czterdziestoletniego.