Gonartroza – zwyrodnienie kolana

Gonartroza zwana również zwyrodnieniem stawu kolanowego to jedno z najczęściej występujących chorób układu ruchu. Schorzenie to charakteryzuje się przedwczesnym zużyciem oraz zwyrodnieniem tkanek, które tworzą staw. Gonartroza znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, zwłaszcza mających problem z nadwagą. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego nasilają się powoli i stopniowo prowadzą do niszczenia chrząstki stawowej.

Proces chorobowy w większości przypadków rozpoczyna się od zmian występujących w stawie rzepkowo-udowym (przednia część kolana), a później w stawie udowo-piszczelowym. Zmiany zwyrodnieniowe polegają na uszkodzeniu chrząstki stawowej (jej „ścieraniu”) oraz zmian w płynie stawowym oraz tkankach miękkich. W rezultacie kolano może ulec skrzywieniu, czemu towarzyszy silny ból.

Zmiany zwyrodnieniowe kolan wywoływane są często przez urazy, takie jak: skręcenia, uszkodzenie łąkotek czy więzadeł kolana. Przyczyną mogą być także wszelkie zmiany zachodzące w kręgosłupie. Istotnym czynnikiem rozwojowym choroby jest otyłość czy problemy hormonalne, głównie niedoczynność tarczycy. Rozwojowi zmian sprzyja ponadto obecność krwiaka pourazowego.

Najczęściej choroba objawia się bólem przy obciążaniu (schodzenie po schodach, klękanie, kucanie), sztywnością stawu po dłuższym siedzeniu, utrudnioną sprawnością przy poruszaniu się, obrzękiem kolana, uczuciem tarcia w stawie, a także obecnością torbieli w dole podkolanowym. Zmiany w stawie kolanowym są raczej nieuleczalne. Można jednak w znacznym stopniu zahamować ich postęp, a tym samym złagodzić ból towarzyszący chorobie.

Aby rozpoznać zwyrodnienie stawu kolanowego konieczne jest wykonanie badania RTG. Celem oceny tkanek miękkich wykonuje się badanie USG. Początkowe leczenie gonartrozy obejmuje przede wszystkim zmniejszenie wagi ciała. W leczeniu zwyrodnienia kolana stosuje się dwie metody: zachowawczą oraz operacyjną. Leczenie zachowawcze polega na przyjmowaniu leków wykazujących działanie przeciwzapalne oraz chroniących chrząstkę stawową. Należy do nich m.in. kwas hialuronowy (podawany w zastrzyku do stawu), który poprawia ruchomość stawu i zmniejsza natężenia bólu. Ponadto zaleca się korzystanie z fizykoterapii i ćwiczeń. Leczenie operacyjne wskazane jest w zaawansowanych przypadkach choroby. Wówczas koniecznością okazuje się artroskopia lub wymiana stawu na sztuczny (endoproteza).