Choroba zwyrodnieniowa stawów – epidemia naszych czasów

Choroba zwyrodnieniowa stawów – artroza – to najczęstsza choroba stawów na świecie. Stanowi obecnie jeden z wiodących problemów zdrowotnych w społeczeństwie i jest główną przyczyną dolegliwości bólowych w narządzie ruchu u ludzi w krajach rozwiniętych. Prowadzi do ograniczenia ruchomości człowieka, zaburza normalne życie oraz nie leczona prowadzi do trwałego kalectwa.

Wraz ze wzrostem długości życia w populacji artroza przybrała miano choroby społecznej i należy do grupy 10 chorób powodujących ciężkie kalectwo. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na objawową chorobę zwyrodnieniową stawów cierpi 30% populacji poniżej 60 roku życia, ale wśród osoób powyżej 75 roku życia jej występowanie sięga aż 80%. U większości chorych ze zwyrodnieniem występuje ograniczenie ruchomości stawów, a 25% z nich nie jest w stanie wykonywać codziennych czynności życiowych.

Choroba zwyrodnieniowa zajmuje przede wszystkim duże stawy – biodrowy i kolanowy – poddawane największym obciążeniom. W populacji osób starszych najczęstszą postacią choroby jest koksartroza, która zajmuje stawy biodrowe, oraz gonartroza, która dotyczy kolana.

W Polsce problem choroby zwyrodnieniowej stawów dotyczy blisko 2 milionów osób, z czego największą grupę stanowią chorzy po 65 roku życia. W grupie wiekowej 45-64 lata choroba dotyka około 30% osób, zwłaszcza z nadmierną masą ciała i prowadzących bierny tryb życia.

Choroba zwyrodnieniowa polega na powolnym niszczeniu chrząstki stawowej oraz innych elementów stawu w konsekwencji prowadzi do wystąpienia bólu oraz ograniczenia jego ruchomości, a w końcowej fazie do zesztywnienia stawu. Skutkiem tego jest utrata sprawności, możliwości poruszania się i wykonywania codziennych czynności, a także znaczne pogorszenie jakości życia, z inwalidztwem włącznie.

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów powinno obejmować kilka aspektów, a w rezultacie poprawić komfort choremu, przywrócić normalne funkcjonowanie i zmniejszyć lub wyeliminować ból. Z jednej strony należy dbać o utrzymanie ruchomości stawu (fizjoterapia, ćwiczenia, zajęcia ruchowe), dbanie o właściwą masę ciała (walka z nadwagą i otyłością), z drugiej zaś leczenie środkami farmakologicznymi:

• leki przeciwbólowe (paracetamol, pyralgina) i przeciwzapalne (NLPZ)
• leki miejscowe w postaci maści i żelów
• blokady sterydowe
• leki poprawiające jakość chrząstki (siarczan chondroityny i siarczan glukozaminy, wyciągi z awokado i soi, kapsaicyna), które mają łagodzić przebieg artrozy
• wiskosuplementacja czyli dostawowe podawanie substancji mających poprawiać jakość mazi stawowej – kwas hialuornowy, kolagen
• terapie z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego (PRP), fibryny bogatopłytkowej (IPRF) czy komórek macierzystych

Nieleczona lub zaawansowana choroba zwyrodnieniowa prowadzi w konsekwencji do zniszczenia stawu i wówczas jedyną formą terapii pozostaje wszczepienie endoprotezy.